Türkiye’de Scope olarak bilinen ve Twitter çatısı altında faaliyetlerini sürdüren görüntülü canlı yayın uygulaması Periscope, Türkiye’de takipçilerden aldığı ‘Süper Yıldız’ bağışlarını içerik üreticilere ödemeden kapandı. 2015’ten bu yana Periscope’tan yayın yapan gazeteci Ünsal Ünlü, takipçilerinin kendisine yolladığı milyonlarca süper kalp ve yıldızın akıbetini Periscope Twitter’a defalarca sorduğunu ancak net bir yanıt alamadığına işaret ediyor. “Bunun adı dolandırıcılık ve dolandırılan ben değilim. Binlerce kullanıcı…” diyen ünlü 43 milyon kalp ve 1.3 milyon yıldıza karşılık tutarın kendisine 4 yıldır ödenmediğini açıkladı. Kalp ve yıldızların toplam tutarının ise binlerce dolara karşılık geldiği tahmin ediliyor.
Tekno Safari’nin haberine göre ilk kez 2015 yılında kullanıcı beğenisine sunulan ve daha sonra Twitter tarafından satın alınan Periscope, Türkiye’de marka tescili nedeniyle ‘Scope’ adı altında hizmet veriyor. Ancak uygulama yayına girdiği ilk günden bu yana teknik sorunlar ve aksaklıklar sebebiyle hiçbir zaman ideal bir yayın platformu olamadı. Nitekim Twitter da kısa süre önce uygulamanın aktif faaliyetlerine, 31 Mart 2021 tarihinden itibaren son vereceğini açıklamıştı.
Bugün başta Türkiyeli bazı önemli yayıncılar ise Periscope uygulamasının ödemediği milyonlarca liralık bağış olmasına rağmen kapanmasına tepkili. Konuyu tam olarak aktarabilmek için biraz geriden alalım. Periscope, 2017 yılında bünyesine eklediği ‘Super Hearts (Süper Kalpler)’ özelliğiyle ise kullanıcıların yayınlarından gelir elde edebilmesini mümkün kılmıştı. Bu özellik sayesinde kullanıcılar, platformda gerçek para ile süper kalp alabiliyor ve bunları destek olmak istedikleri diğer yayıncılara yollayabiliyordu. Sonrasında bu bağışları kabul eden yayıncılar, süper kalpleri para olarak hesaplarına aktarabiliyordu.
Platformda süper kalp veya yıldız yoluyla açık tüm kullanıcılar için aktif olmasına rağmen bu özellik sadece “Süper Yayıncılar” adıyla bilinen ve kriterleri Periscope tarafından belirlenen bir grup yayıncı tarafından kullanılıyordu. Sadece bu da değil, yine periscope tarafından belirlenen belli ülkelerde, belli dillerde yapılan yayınlardan gelir elde edilebiliyordu.
PARAYI ÖDEMEDEN KAPANDI
Gazeteci Ünsal Ünlü ise Türkiye ve Türkçe yayın bu kriterlere uymasa da Türk kullanıcılardan yıllardır milyonlarca liranın toplandığına dikkat çekiyor ve 4 yıldır bu konuda mücadele ettiğine dikkat çekiyor. Tüm detayları canlı yayında Timur Akkurt’a anlatan Ünlü, yaptığı yazışmalarda kendisine yetkililer tarafından uygulamanın kısa sürede Türkiye’de de aktif olacağı bilgisinin verildiğini ve bağış toplamaya devam etmesi gerektiği yönünde yönlendirme yapıldığını söylüyor. Ancak buna karşın bağış modeli Türk yayıncılar için hiçbir zaman açılmadan, tahsil edilen milyonlarca Lira Periscope ve Twitter’a kalarak, 31 Mart itibariyle Periscope resmen kapatıldı.
Periscope platformundaki bağışlara ilişkin inceleme yapan Tekno Safari editörleri, süper kalp ve yıldızlara ilişkin bazı verileri şu şekilde sıralıyor: Bağış modelinde üç farklı değerde üç farklı süper kalp bulunuyor ve bu özel animasyonlu kalplerin uygulama içi fiyatları, 2017 yılında yapılan açıklamaya göre 33, 66 ve 111 ‘coin’ olarak değişiklik gösteriyor. Bu da ödenen tutarın, 2017 yılı fiyatları baz alındığında 0.03 dolar ve 0.10 dolar arasında değişiklik gösterdiği anlamına geliyor. Yayıncılar, topladıkları kalpleri kabul ettikten sonra da paranın tamamını alamıyor. Biriken paradan, öncelikle Periscope belli bir kesinti yapıyor. Sonrasında Google ve Apple’ın uygulama mağazaları da bu ödemelerden belli bir komisyon alıyor. Platform, biriken paranın yaklaşık yüzde 70’inin alınabileceğine işaret ediyor.
ÜNSAL ÜNLÜ AÇIKLADI
Ünlü gazeteci Ünsal Ünlü ise uzun yıllardır Periscope üzerinden sabahları yayın yapıyor. Ünlü’nün açıklamalarına göre, yayıncıları desteklemek için gerçek para ile satın alınan “süper yıldız” ve “süper kalp” bağışları ile ilgili büyük bir belirsizlik bulunuyor. Periscope, Ünlü’nün takipçilerinden milyonlarca ‘Süper Kalp’ ücreti toplamış olmasına rağmen yıllardır bu bağışları Ünlü’ye iletmedi. Ünlü, biriken süper kalplere ilişkin ücreti almak istediğinde “Maalesef süper kalp ve süper yıldız uygulaması bölgenizde geçerli değil” uyarısı ile karşılaşıyor. Fakat uygulama, özelliğin Türkiye’de desteklenmediğine işaret etmesine rağmen Ünlü’nün takipçilerinden bu süper kalpleri toplamaya devam ediyor. Benzer şekilde; toplanan tutarlar, takipçilere de iade edilmiyor ve Twitter’da kalıyor.
Timur Akkurt’un canlı yayında sorularını yanıtlayan Ünsal Ünlü, durumu açık bir şekilde “dolandırıcılık” olarak nitelendirerek bu konuda mücadelesinin 2017’ye değindiğini açıkladı. Periscope’un dünya genelinde en çok izlenen içerik üreticileri arasında yer aldığını verilerle açıklayan Ünlü, yayınlarının günlük ortalama 45 bin kişi tarafından izlendiğini ifade etti. Periscope’un yayıncılara destek olmak amacıyla hayata geçirdiği modeli ilk günden beri kullanan ve bu konuda herhangi bir ödeme almadığının altını çizen ünlü, 2017 yılından bu yana Periscope ve Twitter ile yaptığı tüm yazışma kayıtlarına sahip olduğunu ve her iki kuruluştan da soruna çözüm alamadığını Timur Akkurt’un özel yayınında şu sözlerle ifade etti:
Bunun adı bildiğin dolandırıcılık. 23 Haziran 2017’de Periscope VIP diye bir uygulama başladığına ilişkin mail aldım. Bu uygulamayla biz yayıncılara belli etiketler ve ayrıcalıklar verileceği, bunun devamı olarak da Twitch ve YouTube gibi platformlarda olduğu gibi bir gelir modelinin hayata geçirileceği belirtildi. Yıldızlar ve süper kalpler ile yayıncıların gelir elde edebileceği bilgisi verildi. Hesabımı VIP kategorisine etiketleyerek altın etiket veren Periscope, beni de gelir elde edebilecek özel yayıncılar arasına aldı. Ancak daha sonra yaptığım yazışmalarda bağış uygulamasından içerik üreticilerinin gelir elde edebilmesi için dil ve ülke kriterinin olduğunu öğrendim ve bu diller arasında Türkiye veya Türkçe yok. Bizim ülkemizde Periscope aktif ancak bana İngilizce yayın yap diyor. Bu ülkelerde olmayanlar bu gelir modelinden pay alamaz diye açıklama yapıyor. Daha ilginci yaptığım yazışmalarda “siz toplamaya devam edin, yakında sizin ülkeniz de dahil olacak” açıklaması yapıldı. Ben de 2017’de bu uygulamayı duyurdum ve takipçilerim bağış yapmaya başladılar.”
KULLANICILARIN YAPTIĞI MİLYONLARCA LİRALIK BAĞIŞ NEREDE
Bu süre zarfında Türk izleyiciler yıldızlar ve süper kalpler satın alarak Ünlü’ye bağışlamaya devam ettiler ve Twitter Türkiye’de aktif olmayan, yayıncıların gelir elde edemediği modeli izleyiciler için kapatmadı. Bu süre zarfında Ünlü’ye destek olmak isteyen kullanıcılar, Apple ve Google uygulama mağazalarından süper kalp ve yıldız satın almaya devam etti. Ancak 2017’den geçen 4 yıla rağmen Ünsal Ünlü’nün hesabına herhangi bir nakit akışı gerçekleşmedi. Bu konuda kendisine herhangi bir bildirim yapılmadığını söyleyen Ünlü, takipçilerin bağış yaptığı onca süre herhangi bir uyarı almadığını şu sözlerle ifade etti:
Ünsal Ünlü, takipçilerinin ona yolladığı milyonlarca süper kalp ve yıldızın akıbetini Twitter’a defalarca sormasına rağmen net bir yanıt alamadı. Ünlü’ye paranın kendisine değil, satın alan kişilere geri iade edilmesi konusunda ısrarcı olmasına rağmen buna ilişkin bir açıklama da yapılmadı ve son olarak hesabının bağış sistemine tamamen kapatıldığı bilgisi verildi. Ancak geriye dönük yapılan bağışlar konusunda bir açıklama yapılmadı. Ünsal Ünlü ise bu noktada Türkiye’de geçerli olmayan süper kalp ve süper yıldız uygulamasının nasıl binlerce takipçisi tarafından kullanılabildiğini ve kendisi için satın alınabildiğini sorguluyor.
HESABA GÖRE 908 BİN DOLAR
Öte yandan; Ünsal Ünlü’nün Periscope profiline bakıldığında, 63 bin 186 takipçisi bulunduğu ve bu profilinde bugüne kadarki yayınlardan 43 milyon 255 bin 507 süper kalp birikmiş olduğu görülüyor. Bu durumda, özelliğin uygulamaya konulmasının ardından fiyatlar hiç değişmemiş olsa ve herkes minimum tutardan süper kalp yollamış olsa bile profilde yaklaşık 1 milyon 297 bin dolarlık bir süper kalp bakiyesi bulunuyor. Periscope ve uygulama mağazalarının yüzde 30’luk kesintisiyle de Ünsal Ünlü’nün eline yaklaşık 908 bin 365 dolarlık bir ödeme geçmesi gerekiyor. Platform, bölgede geçerli olmadığı gerekçesiyle Ünlü’ye teslim etmediği bu tutarı takipçilere de iade etmiyor. Ünlü ise bu tutarın bölgede geçerli olmaması nedeniyle takipçilere iade edilmesi gerektiğinin altını çiziyor ve Twitter’dan konuya ilişkin bir açıklama talep ediyor.
