İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 2024 yılı bütçesi 516 milyar lira olarak belirlendi.
İmamoğlu, sunum öncesinde, Meclis’te grubu bulunan CHP, İYİ Parti, AKP ve MHP gruplarına nezaket ziyaretlerinde bulundu.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, kurumun 2024 yılı yatırım ve hizmet bütçesini İBB Meclisi’nde sundu.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Saraçhane’deki tarihi Meclis Salonu’nda yaptığı sunumda “İştirak şirketlerimizin 2024 yılı bütçesi ise, 222 milyar lira olacak. Dolayısıyla toplam konsolide bütçemiz 516 milyar liraya ulaşacak. 2024 yılında, iştiraklerimiz dahil, yatırıma 145 milyar lira ayırdık. Böylece Türkiye’de yerel yönetimler eliyle yapılacak bütün yatırımların dörtte birini, tek başımıza İstanbul olarak yine biz yapacağız” ifadelerini kullandı.
“2025 YILI SONUNA KADAR TOPLAM 45,7 KİLOMETRE YENİ METRO HATTINI TAMAMLAYACAĞIZ”
Geride bıraktıkları 4,5 yılda gerçekleştirdikleri yıllık metro yapım hızının, İstanbul ve Türkiye tarihinde bir rekor olduğuna vurgu yapan İmamoğlu, konuyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Göreve geldiğimizden bu yana, toplam 47,3 kilometre metro hattının yapımını tamamladık. 2024 Mart sonuna kadar; Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli metro hattının Çekmeköy-Samandra arasındaki 6,5 kilometrelik kısmını ve Ataköy-İkitelli metro hattının Bahariye-Ataköy arasındaki 11,3 kilometrelik kısmını da tamamlayacağız ve vatandaşlarımızla buluşturacağız. Böylece, toplam 17,8 kilometre yeni metro hattını 2024 Mart sonuna kadar hizmete açacağız. Dolayısıyla, ilk dönemimizde 65,1 kilometre uzunluğunda raylı sistem hattının inşasını tamamlayarak, İstanbullu hemşehrilerimizle buluşturmuş oluyoruz. Bu da yıllık ortalama 13 kilometreye tekabül ediyor. Gururla ifade ediyorum ki; bizden önceki 25 yılın ortalamasının 4 katından daha fazla metro hattını her yıl İstanbul’a kazandırmış oluyoruz. Bu atılım sayesinde, bugün İstanbul’un toplu ulaşımında yolculuk sayıları bakımından raylı sistemlerin payını yüzde 35’ten yüzde 42’ye çıkardık. Her yıl, yatırım bütçemizin yaklaşık yüzde 40’ını teşkil eden raylı sistem yatırımlarına bugüne dek, fiyat farkları dikkate alınarak, güncellenmiş değerleriyle, toplam 69 milyar lira bütçe ayırdığımızı vatandaşlarımızla paylaşmak isterim. 2024 bütçesinde ise raylı sistem yatırımlarını, bu yıla kıyasla yüzde 55 oranında artırarak, 33 milyar 338 milyon lira kaynak ayırıyoruz. Bu sayede, ikinci dönemimizde de raylı sistemlerde başlattığımız atılımı, hız kesmeden sürdüreceğiz. İkinci dönemimizde yeni açacağımız ilave 80,5 kilometre yeni hat ile İstanbul’a tekrar damgamızı vuracağız. Ümraniye-Ataşehir-Göztepe hattını; Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli hattının Samandra-Sultanbeyli arasını; Kabataş-Mecidiyeköy-Mahmutbey hattının Yıldız-Kabataş arasını ve Kaynarca-Pendik- Tuzla hattının Pendik Merkez-Kaynarca-Fevzi Çakmak arasını 2025 yılı sonuna kadar bitirip, toplam 45,7 kilometre yeni metro hattını tamamlayıp, hızlıca İstanbulluların hizmetine sunacağız.”
“2024 YILI BÜTÇESİ GEÇTİĞİMİZ 5 YILIN BÜYÜKLÜĞÜNDE”
İmamoğlu, 2019’dan bu yana toplam 259 milyar 500 milyon lira büyüklüğünde bir bütçe yönettiklerini aktardı. “İstanbul vizyonumuzu aynı inanç ve motivasyonla, ikinci dönemimizde de sürdüreceğimizden hiç kimsenin şüphesi olmasın” diyen İBB Başkanı “2024 yılı bütçesi, Türk Lirası olarak neredeyse geride bıraktığımız 5 yılın toplam bütçesi büyüklüğünde bir bütçedir” ifadesini kullandı.
İmamoğlu, 2024 yılı bütçesini ise şu şekilde özetledi:
“Toplam bütçe gelirlerimizi 178 milyar 500 milyon lira; toplam bütçe giderlerimizi ise 213 milyar 500 milyon lira olarak tasarladık. Dolayısıyla, 2024 yılında hizmet ve yatırımlarımız için, 35 milyar lira finansmana ihtiyaç duyacağımızı öngörüyoruz. Bunun 15 milyar lirasını nakit ve Eurobond mevcudumuzdan karşılayacağız. 20 milyar lirasını ise, borçlanmayla finanse etmeyi planlıyoruz. İSKİ ve İETT dahil, 2024 yılı konsolide bütçemizin 294 milyar lira olduğunu belirtmek isterim. İştirak şirketlerimizin 2024 yılı bütçesi ise, 222 milyar lira olacak. Dolayısıyla, toplam konsolide bütçemiz, 516 milyar liraya ulaşacak. 2024 yılında iştiraklerimiz dahil, yatırıma 145 milyar lira ayırdık. Böylece, Türkiye’de yerel yönetimler eliyle yapılacak bütün yatırımların dörtte birini, tek başımıza İstanbul olarak yine biz yapacağız.”
“KUR ZARARINA ÖDEDİĞİMİZ MİKTARLA 45 KİLOMETRE METRO HATTI YAPILABİLİRDİ”
İmamoğlu sunumunda 2019 yılından bu yana yaşanan kur dalgalanmasına dikkat çekti.
İmamoğlu, mevcut kurlarla 79 milyar liralık borç ödemesinin gerçekleştirildiğini belirten İmamoğlu, kur artışından kaynaklanan 62 milyar liralık ilave maliyetin yaşandığını söyledi. “Neredeyse ödediğimiz borç tutarı kadar bir kur maliyeti bindi sırtımıza” diyen İmamoğlu, “Ekonominin bu denli yanlış yönetilmesi sebebi ile uğradığımız bu kur zararı ile bugünkü kurla hesaplansa dahi, 45 kilometre daha metro hattı yapılabilirdi. Bu, sırf kur artışının bize yüklediği maliyet. Bir de enflasyonun yarattığı fiyat artışından kaynaklanan ilave maliyetler var. Girdi maliyetlerimizde, işçilik maliyetlerimizde, yapım maliyetlerimizde nereden baksanız 4-5 kat artış oldu. Ancak bu anormal seviyedeki kur ve fiyat artışlarına rağmen, akılcı ve basiretli finansal yönetim sergileyerek, İstanbul’un her yanında ciddi ve büyük yatırımlar ve açılışlar yapmaya devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“DIŞ FİNANSMAN KULLANIMI İÇİN GEREKLİ OLAN SÜREÇ TAMAMLANAMIYOR”
Sefaköy–Beylikdüzü metro hattına dair de konuşan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, “Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile Yeşil Şehir Aksiyon Planı mutabakatı imzalayarak, ön protokol ile dış finansman temin sürecini harekete geçirdik. 2022-23 yılları Kamu Yatırım Programlarına alınması için, 3 kere, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na başvuruda bulunduk. Ancak Cumhurbaşkanlığı’ndan tek bir imza alamadığımızdan, dış finansman kullanımı için gerekli olan süreç ne yazık ki tamamlanamıyor” ifadelerini kullandı.
“HIZRAY, YILDA YAKLAŞIK 550 MİLYON YOLCU TAŞIYACAK”
İmamoğlu, ikinci dönemlerinin vizyon projelerine de ana başlıklar halinde değinerek şunları söyledi:
“Yeni nesil, ekspres metro olarak tasarladığımız HIZRAY, tam 74,5 kilometre uzunluğunda olacak ve tümü yeraltı olmak üzere, 13 istasyondan oluşacak. Yüksek hıza sahip olan HIZRAY, Beylikdüzü’nden Sabiha Gökçen Havalimanı’na 55 dakika gibi bir sürede ulaşım sağlayarak, günde ortalama 1,5 milyon, yılda yaklaşık 550 milyon yolcu taşıyacak. HIZRAY, Avrupa ve Anadolu yakasındaki mevcut ve yapımı devam eden metro hatlarını doğu-batı ekseninde birbirine bağlayarak, mevcut metro hatları arası yolcu transferini en kısa ve kolay şekilde sağlayacak. Böylece artık 16 milyon İstanbullunun, şehrin her noktasına hızlı bir biçimde erişimi mümkün olacak. HIZRAY’ın proje çalışmalarını tamamladık, ihale hazırlık çalışmaları ve finansman görüşmelerini de hızlı bir biçimde sürdürüyoruz.”
“METROBÜS İÇİN CUMHURBAŞKANLIĞI İMZASINI BEKLEMEDEN ALIM GERÇEKLEŞTİRDİK”
İBB’nin 2015 yılından bu yana metrobüs alımı yapmadığına dikkat çeken Ekrem İmamoğlu, “Kısa vadede vatandaşlarımızı rahatlatmak için metrobüs sayısını artırmak istedik. Ancak bununla ilgili bulduğumuz finansmanı kullanabilmemiz için gerekli izin Meclis’ten oy birliğiyle geçmesine rağmen, yaklaşık 3 yıldır Cumhurbaşkanlığı’nda imza bekliyor. Biz, bu engellemeye rağmen durmadık ve öz kaynaklarımızla 252 yeni, yüksek kapasiteli metrobüsün alımını gerçekleştirdik” dedi.
İmamoğlu, ilave olarak, 12 metre uzunluğundaki 150 Solo otobüsü Ocak ayından itibaren hizmete alacaklarını belirtti. İmamoğlu, “Yüzde 100 elektrikle çalışan, sıfır emisyon değerine sahip, konfor standartları bakımından metro ile eşdeğerde olan, güvenlik anlamında ise insani hata faktörünü devreden çıkararak otomatik rota takibi yapabilen yeni sistemi çok yakında İstanbul’a tanıtacağız” diye konuştu.
“2024’TE ÇOCUKLARIMIZA 4 MİLYAR, GENÇLERİMİZE 2,6 MİLYAR LİRA BÜTÇE AYIRIYORUZ”
Toplam 5,8 milyar lira ulaşım yatırımı gerçekleştirdiklerini aktaran İmamoğlu, söz konusu çalışmaların detaylı dökümünü İBB Meclis üyeleriyle paylaştı. İmamoğlu, “İş başına geldiğimizden bu yana, toplam 17 milyar 763 milyon lira sosyal bütçe kullandık. 2024 bütçesinde ise, kent yoksulluğu ile mücadele ve ‘Adil İstanbul’ vizyonu alanına, tam 14 milyar 334 milyon lira kaynak ayırdık” dedi.
İmamoğlu, çocuklar için bugüne dek 1.3 milyar lira ayırdıklarını, 2024 yılında ise 4 milyar lira ayıracaklarını söyledi. İmamoğlu, “Gençlerimizi desteklemek için, bugüne dek 2 milyar 100 milyon liralık bütçe kullandık. 2024 yılında gençlere ayırdığımız bütçeyi 2 milyar 688 milyon liraya çıkarıyoruz” dedi.
DEPREM BÖLGESİ YARDIMLARI
İBB’nin, 11 ilde yıkıma neden 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde, “Zor anında İBB yanında” anlayışıyla etkin bir yardım seferberliği başlattığına söyleyen İmamoğlu, İBB’nin deprem bölgesine yardımlarına dair ise şu ifadeleri kullandı:
“Ekiplerimiz, arama kurtarma faaliyetleri kapsamında, tam 561 vatandaşı enkaz altından canlı çıkartmıştır. Bölgede 4 ayrı noktada kurduğumuz sağlık merkezlerimiz ve mobil hizmet veren sağlık ekiplerimizle, 100 binin üzerinde depremzedeye hizmet verdik. Hatay ve ilçelerinde geçici barınma alanları, çadır kentler kurduk. Depremzedelere çadır ve konteyner dağıttık. Toplam 2 milyonun üzerinde depremzede vatandaşımıza, üç öğün yemek hizmeti verdik. Antakya’da 201’i konut ve 21’i ticari olmak üzere, toplam 222 birimden oluşan, yaklaşık 1.000 kişinin yaşayacağı ‘KİPTAŞ Antakya Geçici Barınma Alanı’nı hızla hizmete açarak, Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne devrettik. Ayrıca, bölgeye toplam 782.277 adet insani yardım kolisi ve 260 ton yakacak gönderdik. İlave olarak, İstanbulluların desteğiyle topladığımız, 704 tır yardım malzemesi ve ekipmanı de depremzedelere ulaştırdık. Bölgedeki çocuklarımızın eğitimi sekteye uğramasın diye mobil ders atölyeleri kurduk; gezici kütüphaneler gönderdik; tiyatro, sinema gösterileri, sosyal etkinlikler yaptık.”
“İstanbul dışına verdiğimiz destek, sadece deprem bölgesiyle sınırlı değil” diyen İmamoğlu, şu bilgileri paylaştı:
- Hakkari Yüksekova’da 700 Daireli Polis Lojmanı
- Kahramanmaraş İl Emniyet Müdürlüğü Hizmet Binası
- Erzurum’da 1.000 Kişilik Çevik Kuvvet Hizmet Binaları
- Siirt İtfaiye İstasyonu ve Mezbahanesi
- Rize Fındıklı’da Sosyal Yaşam Merkezi
- Bilecik Bozüyük’de Anı Evi ve Seyir Terası
- Kars’ta Susuz Kazım Karabekir Mahallesi Hayvan Pazarı
- Çorum Mecitözü Belediyesi Kültür Merkezi
- Bartın Amasra Anı Mekanı ve Cumhuriyet Meydanı
- Edirne İpsala’da Cumhuriyet Meydanı
- Elazığ Sürsürü Mahallesi Gazi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
- Gümüşhane’de Mustafa Canlı Bilim ve Sanat Merkezi
“DEPREM GÜVENLİĞİ SIFIR OLAN 318 BİNADA TAHLİYE VE YIKIM İŞLEMLERİNİ BAŞLATTIK”
İmamoğlu, 6 Şubat depremi sonrasında 35 bin binada taramalar yapıldığını İstanbul genelinde 318 binada deprem güvenliğinin hemen hemen hiç olmadığını belirlediklerini kaydetti. İmamoğlu şunları söyledi:
“Bu binaların tahliye ve yıkım işlemlerini başlattık. İkinci etapta yer alan 1.238 bina için, Meclis kararımızı aldık ve halen saha çalışmalarımız devam etmektedir. Şimdiye kadar 132 binada resmi işlemler başlattık, yıkım süreçlerini yönetiyoruz. 132 binanın süreci tamamlandığında 1.400 aile tahliye edilmiş olacak. Yıkımı tamamlanan binalarda ve ‘E Sınıfı’ olarak tespit ettiğimiz tüm riskli yapılarda hem mülk sahiplerine hem de kiracılarına aylık 4.500 lira kira desteği biz önerdik ve Meclis’den çıkardık. Hızlı tarama yöntemi ile deprem güvenliği tespit edilecek 115 bin bina için çalışmalarımız devam ediyor.”
MUHALAFET SIRALARINA “YÜZDE 70’LİK BOŞLUK” GÖNDERMESİ
İmamoğlu konuşmasını, “2024 bütçesi, halkımıza ait bir bütçedir. Bütçenin hakkını vereceğiz. Yüksek bir inançla ve tam motivasyonla, eksiksiz bu zaman dilimini dinlediğiniz için, motivasyonu düşen ve önümüzdeki yılda muhtemelen sıralarını boşaltacak olan arkadaşlarımızın bu bütçeyi yüzde 70’e yakın eksik bir şekilde dinlemelerini, ikinci döneme olan motivasyonlarının bir göstergesi olarak altını çiziyor, hepinize yürekten teşekkür ediyorum” sözleriyle tamamladı.
