Çin’in Asya, Avrupa ve Afrika’yı lojistik ve yol projeleriyle birbirine bağlamayı amaçlayan Kuşak ve Yol Girişimi’nin 10. yılında düzenlenen ve 130’un üzerinde ülkenin ve uluslararası sermaye temsilcilerinin katıldığı forumda 97,2 milyar dolarlık anlaşma imzalandığı açıklandı.
Pekin’de düzenlenen 3. Kuşak ve Yol Forumu’nun açılışında konuşan Çin Devlet Başkanı Xi jinping girişimi ileriye taşımak için 8 maddelik eylem planını duyurdu. Buna göre:
– Kara ve deniz ayaklarıyla başlayan girişim çok boyutlu bağlantılılık ağına dönüştürülecek.
– Açık bir dünya ekonomisi desteklenecek (İpek Yolu e-ticaret işbirliği pilot bölgeleri oluşturulacak, daha fazla ülke ile serbest ticaret ve yatırım koruma anlaşmaları imzalanacak, imalat sanayinde yabancı yatırımların önündeki tüm engeller kaldırılacak, devlet şirketleri, fikri mülkiyet ve kamu ihalelerinde reformu derinleştirilecek.)
– Kuşak ve Yol inşaatları için insanların geçim şartlarını iyileştirmeye yönelik “pratik işbirliği programları” yürütülecek. (Çin Kalkınma Bankası ve Çin İhracat-İthalat Bankası, bu tip projelerin finansmanı için (yaklaşık 47,8 milyar dolar kredi penceresi açacak, İpek Yolu Fonu’na da bu doğrultuda yaklaşık 10,9 milyar dolar ilave kaynak aktarılacak. “Luban Atölyeleri” adı verilen uluslararası eğitim merkezleri ve diğer inisiyatiflerle mesleki eğitim alanında işbirliği artırılacak.
– “Yeşil Yatırım İlkeleri” uygulamaya konulacak. (Katılımcı ülkelere 2030’a kadar 100 bin personel eğitimi için olanak sağlanacak.)
– Bilimsel ve teknolojik inovasyonda ilerleme (Gelecek 5 yılda katılımcı ülkelerle ortak laboratuvar sayısının 100’e çıkarılması planlanıyor. Çin ‘Küresel Yapay Zeka Yönetimi Girişimi’ni açıklayacak.
– İnsanlar arası etkileşim (İpek Yolu ülkelerinin kültür, sanat ve turizm alanlarında işbirliği mekanizmaları kurulacak)
– Entegrasyon temelli işbirliği (Girişimde yer alacak şirketler için Dürüstlük ve Uyum Değerlendirme Sistemi oluşturulması planlanacak.)
– Uluslararası kurumsallık güçlendirilecek (xi, katılımcı ülkelerle enerji, vergilendirme, finansman, yeşil kalkınma, afet önleme ve giderme, yolsuzlukla mücadele, düşünce kuruluşları, medya, kültür ve diğer alanlarda çok taraflı işbirliği platformlarının oluşturulmasını destekleyeceklerini belirtti.)
BORÇ TUZAĞI DİPLOMASİSİ’NE YANIT VERECEK İDDİASI
Çin Komünist Partisi’nin yayın organı Global Times‘ın haberine göre Çin Sosyal Bilimler Akademisi’nden Şu Liping, açılacak yeni kredi pencereleriyle Kuşak ve Yol Girişimi’ne daha fazla ülkenin katılmasının sağlanacağını söyledi.
Şu Liping ayrıca uluslararası kurumsallaşmanın “Batı medyasında bazı Kuşak ve Yol Girişimi projelerinde şeffaflık eksikliği endişelerini” gidermenin bir yolu olduğu görüşünü dile getirdi.
Global Times’ın aktardığına göre, Çinli uzmanlar Xi’nin açıkladığı yeni adımların Kuşak ve Yol Girişimi hakkındaki “borç tuzağı diplomasisi ve şeffaflık eksikliği söylentileri”ne yanıt niteliğinde olduğu değerlendirmesini yapıyor.
Öte yandan haberde Ukrayna krizi, Filistin-İsrail çatışması ve ABD’nin Çin’e karşı başlattığı yeni soğuk savaşın Kuşak ve Yol’un karşısındaki zorluklar olduğu ancak bu zorlukların üstesinden gelecek düzenlemelerin yapılmasının mümkün olduğu görüşüne yer verildi.