Erdoğan, genelgede ”Milli kültürümüzü yabancılaşmaya ve yozlaşmaya karşı muhafaza etmek” gibi ifadeler kullanarak ilgili kurumlardan adım atılmasını ‘rica’ etmişti. ‘Temel değerler, milli ve manevi değerler, birtakım semboller, toplum yapısı, milli kültürümüz, örtülü faaliyetler’ gibi sınırları belirlenmemiş ve yoruma açık ifadelerin yer aldığı genelge tepki çekmiş; ‘sansür genelgesi’ eleştirileri yükselmişti.
TBB’nin açıklamasında dilekçede İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ile İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin ilgili maddelerinin işlendiği kaydedildi.
‘Sansür ve otosansür etkisi yaratacak’
TBB’ye göre genelge yürürlükte kaldığı sürece ortaya çıkacak olumsuzluklar şöyle: “Gerek Anayasa’da gerek anayasal hüküm gereği uymakla yükümlü bulunulan uluslararası belgelerde, kişilere tanınan temel hak ve özgürlükler ihlal edilecek, iade ve basın özgürlüğünün karşısındaki kavram olan ‘sansür’ün ötesinde ‘otosansür’ etkisi yaratılacaktır.
Hukuki belirliliği bulunmayan, öznel ve yoruma açık ifadeler ile anayasal temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması sonucunu doğuracak dava konusu genelgeyle verilen talimat, ilgili mevzuatı uygulayan ve zaman zaman anayasal temel hak ve özgürlüklere yasa gereği dokunan tüm kamu kurum ve kuruluşlarının takdir yetkisini baltalayacaktır.
Talimat verilen kamu kurum ve kuruluşlarının bu zamana kadar olan yasa maddelerini yorumlama faaliyetlerini Anayasanın ‘ölçülülük’ ilkesine aykırı şekilde dönüştürecek, ilgili kanunlarda mevcut sınırlamaları aşmaları sonucunu doğurarak temel hakkın özüne dokunacak ve bütünüyle anayasal hükümlere aykırılık oluşacaktır.”
‘Anayasa’ya aykırı’
Anayasa’nın ilgili maddelerinin sıralandığı dilekçede şöyle devam edildi: “Genelgeyle belirsiz tanımlamalar üzerinden ifade ve basın yayın özgürlüklerinin özüne dokunma tehlikesi ve uygulamasına yol açılması hukuk devleti ilkesi ile ters düşmekte ve temel hak ve özgürlüklerin ancak kanunla belirli amaçlar doğrultusunda sınırlanacağına ilişkin anayasal hükme de aykırılık teşkil etmektedir.”
Genelgenin aykırı olduğu Anayasa maddeleri ise şöyle sıralandı: “Anayasa’nın 2’nci maddesinde yer alan ‘hukuk devleti’ ilkesi, temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına ilişkin 13’üncü maddesi, ifade özgürlüğünü teminat altına alan 26’ncı maddesi, basın özgürlüğüne ilişkin 28’inci maddesi ile süreli ve süresiz yayınlara ilişkin 29’uncu maddesi.”